[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gdyż duch ludzki, p o w s z e c h n i k i p a n z natury swojej, im zacniejszy, tymskorzej stanie się tym s ł u g ą, tym szczegółkiem, jeśli zmartwychwstanie i od-powszechnienie swe poczuje w społeczeństwa całości, c h o ć b y i d e a l n i e d o t r z y m-n e j.Stanie się, mówię, tą cegiełką, by odnalez
ć się w planie gmachu gmachem  stanie siętym promykiem, który się odnajduje w sercu słońca  stanie się tą zwrotką Epopei, któraznów w cało-pieśni i jej rytmie ogólnym się odgadnie; i konskrypcję zamieniać naproskrypcję.Ażeby więc literatura polska poszła dalej i nie zatrzymała się przesytemjednostronności otrzymanej, a następnie w manieryzm nie upadła, co nieuniknioną bywakoniecznością, ile razy s ł o w o pola nie ma  ażeby, mówię, w sferę drugą (na wstępie doktórej stoi dzisiaj), a sferę l i t e r a t u r y-c z y n u weszła, należy niezwłocznie się opatrzyćw tym-to narodowym całokształcie obowiązującego organizmu, który ześrodkowaneosobności wiedzy życia w zawieszeniu nieprzebaczonym już dziś trzyma.Bo  j e s t c i a ł o ś m i e r t e l n e i c i a ł o n i e ś m i e r t e l n e , jak powiadaApostoł  wszystko zatem, cokolwiek ściąga się do uprzytomniającego określenia tego-to n ie ś m i e r t e l n e g o c i a ł a, przez to samo jest l i t e r a t u r y-c z y n u wszczęciem.Mamzupełną wiarę, i wiem nawet, że osoba-narodu, w niejawności fatalnej pochowana, jeżelisobie przytomny ma całokształt idei swojej, wzrastać może i wzmacniać się w sobie, walczącsobą.Nie mogę tu albowiem zapomnieć wzoru Sokratesa, który obrażenie od kajdan wytłoczonena nodze uważał za treść i za przykład popierający rzecz o bólu i stosunku bólu do żywota, pa n u j ą c w y r a z
n i e t y m s ü o s o b e m n a d f a t a l n o Å› ci Ä… ü o Å‚ o ż e n i a, o w s-z e m, r o s n Ä… c w w o l n o Å› c i n i e d o p o k o n a n i a p e w n e j s i e b i e.PisaÅ‚em w Paryżu 184[9 r.124OSTRZE%7Å‚ENIEUwagi powyższe, broszurka o N i e w o l i n a r o d u i o b j a Å› n i e n i a d o n i e jnakreÅ›lone byÅ‚y dla poufnych osób lat temu przeszÅ‚o d z i e s i Ä… t e k.Po upÅ‚ywie czasu tego,a czasu, który p ó Å‚ Å› w i a t a politycznie zmieniÅ‚, podobaÅ‚o siÄ™ zażądać, aby pisemko todoraz
ne drukiem ogłoszone było; p r z y z w a l a n o i n a t o w e d l e r ę k o p i s m u n i-n i e j s z e g o, wszelako korzystać m u s z ę z bibliograficznego tego trafu, ostrzegającpublicznie: że zdarzyło mi się widzieć rękopisma podawane za moje i pozory lub cyfry moichpism noszące, a które wszelako wcale moimi nie są  że przeto takowych jedynieodpowiedzialność przyjmuję, które cały wypis nazwiska mojego przyznany przeze mnienoszą.Pisałem 1863 r.C y p r i an N o r w i d125Id ego jusjurandum parti datum usque ad hancdiem ita servavi, ut nemini dubium esse debeat,quin reliquo tempore eadem mente sim futurus.A n n i b a le pur si muove!G a l i l e u s126PROLOGW dwa półkręgi przeciw-znaczneNiech dwa chóry mię opaszą Dla obydwu śpiewać zacznę,Aż się zwiodą, skrzyżą, spaszą.Potem wirem, tokiem, prądem,Dalej w prądy, toki, wiry Szałem, sądem i roz-sądemGwiazdy z nieba, z ziemi żwiry.Potem cało-człowieczością,Potem cało-narodowiem,Pół-boskością, bo m i ł o ś c i ą,Aż gdzie kończy się wszech-zdrowiem,Gdzie zaczyna  nadśmiertnością,Aż  gdzie zowiem, nie dopowiem!Was  co tęsknić nie umiecie,Was, co sercem, okiem, dłonią,Stanowicie DZIZ
na świecie I was, których tchnienia goniąW poza-t e r a z, w poza-lecie;Półkręgami chórów dwomaRozeznacza, choć nie wiecie,Kto ?  i radzi sobie w świecieNie-to-świecka, nad-widoma.Więc wam, których duszą oczy,D z i ś wiecznością, a ruch żydem,Gdy orzeknę: że was stoczyCzas  to przecież wzruszę gniciem!.A wam  których okiem dusza,Wieczność dniem i ruchem życie,Wam gdy wspomnę, co p r z y m u s z a,Co w śmierć, w one n a d u ż y c i e,Niedowolnym prawem skusza:To  z nad-świata w świat zbłądzicie!.Rozpocząłęm z śmierci proguBo mi ona siostrą w Bogu.Bo mi ona ręki cieniem,Skoro w słońca patrzę tarczę A wzrok stapia się z promieniem,I już wątpię, czy wystarczę,I już wątpię  czy sumieniemWszech-sumienia nie obarczę I  już w ą t p i ę.127A w zwątpieniuZ
mierć  przyzywam po imieniu I jej włosa owian krepą,Jak z przepaską na pół-ślepą Lub jak w wielkim ołzawieniu,Przez brylantu patrzę kraty Nie-do-lotek, choć skrzydlaty,I prze-wolny  choć w więzieniu.Z
mierć mi rytmem w nieskończeniu,Wszczęciem słowa, co nad-słowa,I językiem w pod-niebieniuGwiazd-piejącym:  O Jehowa.Aż  sprzeczności gdzie roz-snowaW harmonijnym zjednoczeniu,Aż gdzie ani dnia, ni cieniu!128IPytaniem p i e r w s z y m dla mnie: c o n i e w o l a?Iż nie dość płaszczyć się pod głazu bryłą,Duchowi bluz
niąc, że to l u d z k a d o l a,A choćby nawet tobie łatwym było,To nie sam jesteś.Rodzisz pod mogiłą Więc, niewolników drugie pokolenieNa po-oj czyste zakląwszy westchnienie,Myślisz, że zdoła o psalmie pokutnym,O z-rozpaczeniu żyć niemęsko-smutnym?Do czasu jedni pościć będą pieśnią,Drudzy zamarzą się i w mgły roześnią,Inni utoną w śmierci oceanie;Ci w Sybir pójdą  owi na wygnanie,A owi.do tych mówię:Kto zostanie,Niech już nad grobem ojczyzny nie płacze,Lecz niech uważa głaz, pytając w duchu: Gdzie stopy wryję?.dłońmi jak zahaczę?.Iż coraz ciaśniej przyjdzie gnić w łańcuchu A skoro pierwsze, szronem już pokryte,Na drugie bólem pokolenie zryteZ niezrozumieniem patrzeć będzie chłodnym,Jużci i trzecie nadbieży przebite:T o, c h o ć b y k t ó r y m g r ó b s t a ł s i ę w y g o d n y m,D r u d z y i m s k ł ó c i ć p r z y j d ą n a w e t s n y t e7.Więc pytam ciebie, prostym pytam słowem,Czy wiesz (acz cierpisz), co to jest niewola?Z-kąd ona  pokąd jest ona narowem,A pokąd kresem lub granicą pola,I koniecznością tak nieodcofniętą,Jak śmierć, co każdą nić rwie napoczętą.Jeśli-bo z siebie wyrzucisz niewolę,Ile narowem w krew się jej zaniosło 7%7łycie narodu tak jest nierozdzielnym od życia społeczeństwa, iż zaślepione n a w e t rządy przekonają się samenajwidoczniej, dlaczego zatamowanie tego życia i c z t e r e c h p o k o l e ń n i e w y t r z y m a.Zamknieciealbowiem wszelkiego pola dla rodzących się ciągle i ciągle wzrastających grozić musi nareszcie takimpolitycznynym przeludnieniem, jak gdzie indziej z tychże prawie przyczyn przeludnienie socjalne spotykamy [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

rozszczep.opx.pl