[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Eksperymentuje rysując krzyże, a potem koła, kwadraty i trójkąty.Faliste linie obiegają kartkę, aż połączywszy się, obejmują zamkniętą przestrzeń.Linia staje się konturem.W ciągu następnych miesięcy te proste kształty łączą się ze sobą, tworząc proste figury abstrakcyjne.Koło przecina krzyż, wierzchołki kwadratu zostają połączone przekątnymi.Ta istotna faza poprzedza powstanie najwcześniejszych obrazów rysunkowych.Do tego wielkiego skoku dochodzi u dziecka w drugiej połowie trzeciego roku życia lub na początku czwartego.U szympansa nie dochodzi do niego nigdy.Młody szympans potrafi rysować wachlarze, krzyże i koła, a nawet koła zabazgrane w środku, ale nie potrafi już pójść dalej.Jest to szczególnie dręczące, albowiem u dziecka motyw zabazgranego koła poprzedza bezpośrednio pojawienie się najwcześniejszych rysunkówtematycznych.Kilka linii lub punktów zostaje umieszczonych wewnątrz zarysu koła i oto, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, twarz spogląda na młodego malarza, który zresztą rozpoznaje ją w mgnieniu oka.Tak kończy się faza abstrakcyjnych eksperymentów, wynajdywania wzorów.Teraz trzeba zmierzać do nowego celu: doskonalenia umiejętności przedstawiania graficznego przedmiotów.Dziecko rysuje nowe twarze i rysuje je lepiej -ich oczy i usta są już na właściwych miejscach.Pojawiają się dalsze szczegóły -włosy, uszy, nos, ręce i nogi.Powstają inne obrazy -kwiaty, domy, zwierzęta, łodzie, samochody.Dziecko osiągnęło wyżyny, których młody szympans, jak się zdaje, nigdy nie osiągnie.Dotarłszy do szczytu swych możliwości -koła zamalowanego w środku -zwierzę rozwija się dalej, ale jego rysunki już nie.Być może któregoś dnia okryjemy genialnego szympansa, ale nie wydaje się to prawdopodobne.Dziecko wkracza teraz w tematyczną fazę swych prób graficznych, ale chociaż odtąd jest to główna sfera jego odkryć, wpływ wcześniejszych prób abstrakcyjnych daje się odczuć w dalszym ciągu, szczególnie między piątym a ósmym rokiem życia.W tym okresie powstaje szczególnie interesujące malarstwo, albowiem opiera się ono na solidnych podstawach fazy abstrakcyjnej.Obrazki realistyczne znajdują się jeszcze w początkowej fazie zróżnicowania i we wdzięczny sposób łączą się ze śmiałymi i pewnymi formami abstrakcyjnymi.Intrygujący jest proces przejścia od rysunku koła z kropkami w środku do dokładnego portretu przedstawiającego całą postać ludzką.Odkrycie, że koło takie przedstawia twarz, nie prowadzi z dnia na dzień do uzyskania perfekcji w rysowaniu jej.Wprawdzie staje się to naczelnym celem dziecka, ale wymaga czasu (przeszło dziesięciu lat).Przede wszystkim trzeba nieco uporządkować zasadnicze szczegóły twarzy -kółka przedstawiające oczy, grubą poziomą kreskę zaznaczającą usta oraz dwie kropki lub koło markujące nos, a zewnętrzne koło trzeba obramować włosami.Na tym dziecko chwilowo poprzestaje (ostatecznie twarz jest najbardziej istotną i narzucającą się -przynajmniej w sensie wizualnym -częścią ciała matki), ale po pewnym czasie robi dalsze postępy.Dzięki prostemu pomysłowi przedłużenia części włosów twarz otrzymuje teraz ręce i nogi, którym z kolei wyrastają palce.W tej fazie zasadniczy kształt figury opiera się na schemacie koła z fazy przedtematycznej.Jest to znajomy obraz, który utrzymuje się jeszcze długo.Przekształciwszy się w twarz, teraz z kolei staje się twarzą połączoną z ciałem.Wydaje się, że w tym okresie dziecko nie przejmuje się faktem, że na jego rysunku ramiona postaci wyrastają wprost z jej głowy.Ale koło nie może utrzymywać się w nieskończoność.Podobnie jak komórka, musi się niejako podzielić przez pączkowanie i dać początek niżej położonej, drugiej komórce.Może też dojść do tego, że dwie kreski, oznaczające nogi postaci, zostaną połączone trzecią, umieszczoną powyżej stóp.Każdy z tych sposobów daje początek ciału.W obu przypadkach ręce, wyrastające wprost z głowy, jakby nie zauważone, pozostają bez zmiany aż do chwili, kiedy otrzymają swe właściwe miejsce i zaczną wyrastać z górnej części tułowia.Obserwacja tych powolnych kroków, których dziecko kolejno dokonuje w niestrudzonym marszu na drodze odkryć, jest zajęciem fascynującym
[ Pobierz całość w formacie PDF ]